Bademcik ve geniz eti(tonsil adenoid) bağışıklık sistemimizin parçalarından biridir. Büyük bir yapbozun parçası gibi düşünebiliriz. Boğazımızın girişinde, sağ ve sol 2 adet bademcik ve küçük dilin arkasında geniz bölgesinde geniz eti, yapısal olarak aynıdır.
Soluduğumuz havadaki bakteri, virus gibi patojenlere karşı, bizi korurlar. Bademcik, üzerinde küçük delikler aracığıyla ağız boşluğuna koruyucu maddeler salgılar.
Bağışıklık sisteminin düşmesi sonucu, patojen bakteri ve virüsler tarafından enfekte olurlar. Bu durumda, ödem olur, kızarıklık ve üzerinde kirli beyaz oluşumlar gözleriz.
Aynı zamanda çene bölgemizdeki lenf bezlerimiz de hassaslaşır ve ağrı olur.
Yutma güçlüğü, ateş, halsizlik, baş ağrısı gibi semptomlar varlığında akut tonsillit dediğimiz durum oluşur. Sıklıkla, virüsler yanında beta bakterisi değimiz patojen neden olur.
Medikal tedavi (antibiyotik, gargara, ağrı kesici) bol sıvı ve kesin istirahat önerilir.
Bademcik iltihabının sık tekrarlaması, böbrek ve kalp kapaklarında istenmeyen etkilere neden olabilir. Sık antibiyotik kullanımı, nekahatin uzun sürmesi, diğer olumsuzluklardır.
Bir yılda 5- 6 atak (ayda bir) veya yılda 2-3 atak ve bunun ardışık 3 yıl tekrar etmesi, bademcikte apse gelişimi, ateşli havale gibi durumlarda cerrahi önerilir.
Cerrahi genel anestezi altında 30-40 dakikalık bir işlemdir. Thermal welling yöntemi az kanamalı ağrısız bir yöntemdir.
Ameliyat sonrası 10 gün özel sulu yumuşak diyet zorunludur. Çocuklarda ameliyat sonrası süreç çoğunlukla kolay atlatılırken, erişkinlerde ağrı sorunu biraz daha ön plana çıkmaktadır. Bunun için gerekli ağrı kesici destek sağlanır.
Geniz eti büyümesi sorunu, çocukluk çağı problemlerindendir. Bazen doğumdan itibaren genetik olarak büyük olması veya zamanla enfeksiyon, allerjik sebeplerle büyümesi, solunum ve yutma sorunlarına neden olmaktadır.
-Ağzı açık uyuma horlama
-burun tıkanıklığı
-ağız suyunun dışarı akması
-huzursuz uyku, uykuda sık pozisyon değiştirme, baş boyun bölgesi terlemesi
-bazı olgularda uykuda idrar yapma
-orta kulak iltihabı, sıvı toplanması
-sık sinüzit
-okul çağı dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozukluğu, öğrenme güçlüğü
-büyüme gelişme geriliği, kilo alamama
-çene ve yüz yapısında bozulma, çenenin öne gelmesi damağın yükselmesi
Bu belirtilerde geniz etinin büyüklüğünden şüphe edilmelidir. Burundan girilerek, fleksibl dediğimiz yöntemle koopere çocuklarda direkt görüntüleme mümkün olabilirken, bazı çocuklarda basit görüntüleme metoduyla (röntgen) teşhis konulabilmektedir.
Geniz eti büyüklüğü (adenoid hipertrofisi) durumunda, tedavi cerrahidir. Zamanla küçülme olmaz ,ergenlik dönemine kadar büyüme eğilimi devam eder. Bademcik ve genzi eti ameliyatı, 2 yaş üzeri güvenle yapılabilir.
Geniz eti, genel anestezi altında ağız içinden girilerek kazıma veya lazer yöntemi ile çıkarılır. Tampon konulmaz. Çoğunlukla aynı gün taburcu edilir. Ameliyat sonrası süreç, rahat geçer. Beslenmede, ciddi bir sorun oluşmaz, 1 hafta içinde iyileşir.
Ameliyat kararı yukarda bahsettiğim kriterler çerçevesinde alındıktan sonra, bademcik ve geniz etinin ameliyatı çocukların bağışıklık sisteminde bir eksiklik oluşturmaz. Bu, yapılmış bilimsel çalışmalarla ispat edilmiştir.